Geometria gwintu metrycznego jest określona przez normę między (np. PN-ISO-68-1_2000P). Gwint metryczny dzieli się na gwint zewnętrzny oraz wewnętrzny. Posiada on zarys trójkątny i jest najbardziej rozpowszechnionym rodzajem gwintu. Występuje w formie uzwojenia: zwykłym oraz drobnozwojnym. Przy uzwojeniu zwykłym nie opisuje się skoku gwintu, tylko przy gwincie drobnozwojnym np.:
| Gwintownik metryczny zwykły | Gwintownik metryczny drobnozwojny |
| Gwintownik Ręczny M10 DIN 352/3 6H HSS | Gwintownik Ręczny M10x1,25 DIN 2181/2 6H HSS |
[ps_product_list id_product=17252,27239]
Wymiary gwintu wewnętrznego określa się wielkimi literami natomiast wymiary gwintu zewnętrznego określa się literami małymi (analogicznie jak tolerancja otworu i wałka).
Ogólna budowa gwintu
Gwint jest to śrubowe nacięcie o stałym przekroju, rozmieszczone wewnętrznie bądź zewnętrznie na powierzchni walcowej bądź stożkowej.
Elementy gwintu:
- Linia śrubowa – jest to kształt gwintu (krzywa przestrzenna) opisany na powierzchni bocznej walcowej (lub stożkowej) przez punkt od M1 do M2 poruszający się ruchem jednostajnym wzdłuż osi gwintu, przy stałej prędkości obrotowej walca.
- Oś gwintu
- Skok linii śrubowej – odległość o jaką przemieści się punkt M w czasie jednego obrotu walca bądź stożka
- Kąt wzniosu linii śrubowej Ψ
- Kąt gwintu α
- Średnica zewnętrzna – d, D
- Średnica wewnętrzna – d1, D1
- Średnica podziałowa – d2, D2
- Kąt wzniosu gwintu:
Dla gwintu zewnętrznego
Dla gwintu wewnętrznego
Elementy gwintu wewnętrznego
- występ
- bruzda
- dno bruzdy
- bok zrysu
- wierzchołek występu
Elementy gwintu zewnętrznego
Zarys gwintu metrycznego
| Gwint wewnętrzny | Gwint zewnętrzny |
 |
 |
gdzie:
P – skok gwintu,
P/2 – połowa podziałki,
P/4 – ścięcie dna zarysu,
P/8 – ścięcie wierzchołka zarysu,
D,d – średnica zewnętrzna nominalna gwintu
D2, d2 – Średnica podziałowa nominalna,
D1, d1 – Średnica wewnętrzna nominalna,
d3 – Średnica wewnętrzna gwintu zewnętrznego (średnica rdzenia),
R – promień zaokrąglenia,
H – wysokość trójkąta podstawowego,
h3 – wysokość zarysu,
H1 – wysokość zarysu.
Wartości nominalne można obliczyć przez proste wzory:
D2=D-0,649*P
D1=D-1,082*P
H1=5/8*H
H=0,866025404*P
d2=d-0,649*P
d1=d-1,082*P
d3=d1-2*(17/24*H)
R= 0,125*P
H3= (d-d3)/2
Wszystkie powyższe wartości podawane są w jednostkach [mm].
