Toczenie gwintów-dobór płytek podporowych

Toczenie gwintów jest bardzo dobrym i uniwersalnym rozwiązaniem. Otrzymywane gwinty są wysokiej, jakości, niskiej chropowatości i co najważniejsze są bardzo tanie w wytwarzaniu. Możemy również uzyskiwać bardzo różne gwinty wielkościowo zarówno te standardowe jak i niestandardowe. Wykorzystując płytkę skrawającą o odpowiednim skoku możemy uzyskać dowolny wymiary gwintu o skoku płytki, np. posiadając płytkę zewnętrzną prawą o skoku P=1,5 mm (nazwa producenta „16 ER 1,5 ISO BMA”) możemy wytworzyć gwint M10, ale również M75x1,5.

Toczenie gwintów teoretycznie

Narzędzia do gwintów dzielą się na trzy grup:

– narzędzia jednoostrzowe (noże tokarskie) wieloostrzowe, jak frezy i gwintowniki. Jest to najliczniejsza grupa narzędziowa służąca do uzyskania gwintów zgrubnych średnio dokładnych oraz dokładnych.

– narzędzia o nieokreślonej liczbie ostrz takie jak ściernica. Wykorzystywane przy produkcji gwintowników oraz przy uzyskiwaniu gwintów dokładnych.

– narzędzia bez ostrzowe, takie jak krążki i szczęki płaskie, które wykonują gwint nie przez skrawanie, a przez wygniatanie gwintu. Ma to swoje zalety, gwint jest zdecydowanie bardziej trwały, bo materiał jest utwardzany poprzez wygniatanie. Metoda ta stosowana jest w obróbce wielkoseryjnej oraz masowej.

Aby otrzymać prawidłowej geometrii gwint powinniśmy wykonać 2 czynności: określić kąt pochylenia linii śrubowej oraz dobrać odpowiednią płytkę podporową.

Określenie kąta pochylenia linii śrubowej

Dla wytoczenia gwintu o odpowiedniej geometrii powinniśmy również używać odpowiednich płytek podporowych przystosowanych do toczonego skoku gwintu jego średnicy. Spowodowane jest to tym, że gwint posiada kąt wzniosu linii śrubowej.

Gdzie:

P – skok gwintu liczony w mm bądź w calach,

D – średnica gwintu,

Ψ – kąt wzniosu linii śrubowej.

Określić kąt wzniosu możemy na 2 sposoby albo go policzyć albo skorzystać z wykresu firmy Carmex.

Obliczenie kąta pochylenia gwintu.

Kąt wzniosu linii śrubowej możemy obliczyć ze wzorów:

lub gdy możemy użyć uproszczonego wzoru, który nie wymaga użycia wartości trygonometrycznych.

Przykład

Średnica gwintu D = 30 mm,

Skok gwintu P=1,5 mm

Dla uzyskania dokładnego kąta można użyć kalkulatora kąta pochylenia linii śrubowej

Tabela pochylenia linii śrubowej

W zależności od skoku gwintu oraz średnicy odczytujemy wartość kąta wzniosu oraz jakiej płytki podporowej powinniśmy użyć.

Płytka podporowa zewnętrzna	Płytka podporowe wewnętrzna

Tabela nr. 1

Dobór płytki podporowej dla gwintów: metrycznych, calowych G, zunifikowanych UN, Whitwortha, NPT, BSPT

Tabela nr.2

Dobór płytki podporowej dla gwintów: trapezowy, ACME, Stub Acme, okrągłu (DIN 405), okrągły (DIN 20400).

Dobór płytki podporowej przy toczeniu gwintów

Kąty ujemne płytek podporowych stosujemy, gdy nacinamy gwinty prawe (RH) lewą oprawką lub gwinty lewe (LH) prawą oprawką.

EX- gwint zewnętrzny (External)

IN – gwint wewnętrzny (Internal)

RH – gwint prawy (Right handed)

LH – gwint lewy (Left handed)

L – długość boku płytki liczona w [mm]

IC – średnica koła wpisanego w trójkąt w calach.