Tolerancja otworu pod gwint to zagadnienie, które powinno zainteresować osoby zajmujące się wierceniem na co dzień. Otwory pod gwinty metryczne wykonywane są w określonych rozmiarach, w zależności od wielkości nacinanego gwintu. Bardziej szczegółowo opisane to zagadnienie jest w artykule jak dobrać wiertło do gwintu.
Wiercąc otwór pod dany gwint najczęściej używa się do tego wierteł walcowych NWKa DIN-3338 HSS lub wierteł na stożku Morse’a NWKc DIN-345. Najrzadziej korzysta się z wierteł pełnowęglikowych ( można je stosować ze względu na dużą sztywność, maksymalne bicie osiowe narzędzia wynosi 0,01 mm).
| Rodzaj | Wiertła z chwytem walcowym NWKa DIN-338 | Wiertła na stożku Morse’a NWKc DIN-345 HSS | Wiertła VHM |
 |
 |
 |
|
| Tolerancja otworu | IT10-11 | IT10-11 | IT8-9 |
Gwinty nacinane posiadają tolerancję, a najczęściej wykonywaną tolerancją gwintów metrycznych zwykłych M, metrycznych drobnozwojnych MF jest klasa 6H lub inaczej ISO2.
Dla gwintów rurowo-walcowych G, UNC, UNF, BSW, BSF tolerancje określane są innymi wartościami.
Klasy dostępnych tolerancji dla gwintowników metrycznych:
| Symbol klasy wg normy | Pole tolerancji gwintu wewnętrznego | ||||||
| PN -72 M- 57800 | PN -92 M- 57800 | DIN 802 | |||||
| 1A | IS01 | 4H | 4H | 5H | – | – | – |
| 2A | IS02 | 6H | 4G | 5G | 6H | – | – |
| 3A | IS03 | 6G | – | – | 6G | 7H | 8H |
| – | – | 7G* | – | – | – | 7G | G |
Wiertła te są oczywiście dobrym wyborem, ale wykonują one otwór w określonej tolerancji, najczęściej warsztatowej, określanej normą IT10-IT 12. Przy wiertłach NWKa oraz NWKc może wystąpić zjawisko rozbicia, co może się stać na skutek:
– zużycia się ostrza wiertła,
– złego przeostrzenia wiertła,
– krzywej powierzchni na której wiercimy,
– brak wykonania wcześniejszego nakiełka (nawiercenia), w przypadku wierteł VHM – niepotrzebne.
To, że otwór jest rozbity na większy nie musi od razu oznaczać, że będzie nieodpowiedni. Do określenia wymiaru otworu wymaganego dla danej tolerancji otworu pod gwint służy tabela nr. 1 umieszczona na końcu artykułu. Gdy mieścimy się w tych wartościach mamy gwarancję, że gwint będzie nacięty w żądanej przez nas tolerancji.
Tabela nr.1 Tolerancja otworu pod gwint metryczne w tolerancji 6H ISO2.
gdzie:
P – skok gwintu metrycznego mierzony w [mm]
| Wielkość gwintu | Skok P [mm] | 6H |  |
|
| min | max | |||
| M1 | 0,25 | 0,729 | 0,785 | 0,75 |
| M1,1 | 0,25 | 0,829 | 0,885 | 0,85 |
| M1,2 | 0,25 | 0,929 | 0,985 | 0,95 |
| M1,4 | 0,3 | 1,075 | 1,142 | 1,1 |
| M1,6 | 0,35 | 1,221 | 1,321 | 1125 |
| M1,7 | 0,35 | 1,321 | 1,421 | 1,35 |
| M1,8 | 0,35 | 1,421 | 1,521 | 1,45 |
| M2 | 0,4 | 1,567 | 1,679 | 1,6 |
| M2,2 | 0,45 | 1,713 | 1,838 | 1,75 |
| M2,3 | 0,4 | 1,813 | 1,938 | 1,85 |
| M2,5 | 0,45 | 2,013 | 2,138 | 2,05 |
| M2,6 | 0,45 | 2,113 | 2,238 | 2,15 |
| M3 | 0,5 | 2,459 | 2,599 | 2,5 |
| M3,5 | 0,6 | 2,85 | 3,01 | 2,9 |
| M4 | 0,7 | 3,242 | 3,422 | 3,3 |
| M4,5 | 0,75 | 3,688 | 3,878 | 3,7 |
| M5 | 0,8 | 4,134 | 4,334 | 4,2 |
| M6 | 1 | 4,917 | 5,153 | 5 |
| M7 | 1 | 5,917 | 6,153 | 6 |
| M8 | 1,25 | 6,647 | 6,912 | 6,8 |
| M9 | 1,25 | 7,647 | 7,912 | 7,8 |
| M10 | 1,5 | 8,376 | 8,676 | 8,5 |
| M11 | 1,5 | 9,376 | 9,676 | 9,5 |
| M12 | 1,75 | 10,106 | 10,441 | 10,2 |
| M14 | 2 | 11,835 | 12,21 | 12 |
| M16 | 2 | 13,835 | 14,21 | 14 |
| M18 | 2,5 | 15,294 | 15,744 | 15,5 |
| M20 | 2,5 | 17,294 | 17,744 | 17,5 |
| M22 | 2,5 | 19,294 | 19,744 | 19,5 |
| M24 | 3 | 20,752 | 21,252 | 21 |
| M27 | 3 | 23,752 | 24,252 | 24 |
| M30 | 3,5 | 26,211 | 26,771 | 26,5 |
| M33 | 3,5 | 29,211 | 29,771 | 29,5 |
| M36 | 4 | 31,67 | 32,27 | 32 |
| M39 | 4 | 34,67 | 35,27 | 35 |
| M42 | 4,5 | 37,129 | 37,799 | 37,5 |
| M45 | 4,5 | 40,129 | 40,799 | 40,5 |
| M48 | 5 | 42,587 | 43,297 | 43 |
| M52 | 5 | 46,587 | 47,297 | 47 |
| M56 | 5,5 | 50,046 | 50,796 | 50,5 |
| M60 | 5,5 | 54,046 | 54,796 | 54,5 |
| M64 | 6 | 57,505 | 58,305 | 58 |
| M68 | 6 | 62,505 | 62,305 | 62 |
