Wiertło jest to narzędzie skrawające przeznaczone do wiercenia otworów na płaskiej powierzchni. Przeznaczone są do wykonywania otworów w pełnym materiale bądź we wcześniej wywierconym otworze ( operacja powiększania otworu ).
Wiertło do stali ogólna budowa
Wiertło do pracy w materiałach takich jak stal, stal nierdzewna, żeliwo posiada najczęściej kąt ostrza wierzchołka 118 stopni lub w przypadku wierteł kobaltowych HSSE ( z przeznaczeniem do stali nierdzewnej oraz żeliwa ) 130 stopni.
![]() |
![]() |
Do wyprowadzania wiórów w z otworu służą 2 rowki wiórowe skrętne, które zapobiegają ułamaniu się wiertłu oraz poprawiają chropowatość. Wiertło do metalu lub innego materiału posiadają 2 ostrza tnące ( czasami nietypowe wiertło może mieć więcej 3 lub 4 ostrza ale to rzadkość ), rowki wiórowe oraz część chwytową.
Część chwytową takie wiertła do metalu posiadają w wersji walcowej gładkiej albo chwyt stożkowy z płetwą Morse’a.
Chwyt walcowy występuję głównie w wiertle do średnicy max. fi 20 mm, natomiast wiertło na stożku Morse’a są przeznaczone do użytku maszynowego jak w wiertarkach, tokarkach bądź frezarkach. Występują w wielkości od fi 3 mm aż do fi 100 mm i z powodu dużych obciążeń występujących w czasie operacji wiercenia stosuje się wiertło na stożku Morse’a z płetwą.
Wiertło do metalu z chwytem walcowym | Wiertło do metalu z chwytem stożkowym Morse’a z płetwa |
![]() |
![]() |
Z czego zrobione jest wiertło do metalu?
Wiertło a przynajmniej ich część robocza wykonana jest z twardego materiału a dokładnie ze stali szybkotnącej HSS ( z angielskiego high speed steel ), natomiast część chwytowa jest z gorszego materiału. Często również całe wiertło jest wykonane z tego samego materiału czyli jest jednolite, zwłaszcza w przypadku wierteł z chwytem walcowym. Przy wiertłach z chwytem stożkowym aby obniżyć koszt produkcji oraz cenę końcową stosuje się wiertło łączone, część chwytowa jest ze stali gorszej gatunkowej a sama część robocza ze stali HSS.
Różnica pomiędzy stal szybkotnącą HSS a narzędziową NC Stal narzędziowa wydaje się tylko z nazwy lepsza od stali szybkotnącej ale w rzeczywistości jest to stal słabsza-posiadająca mniejszą twardość, stosowana głównie w narzędziach ślusarskich takich jak młotki, pilniki ślusarskie. Posiada ona zdecydowanie gorsze właściwości skrawające od stali HSS jak również twardość, bo ok. 52 HRC a stal szybkotnąca 62÷64 HRC.
Jakie mamy do dyspozycji wiertło z chwytem do zwykłej wiertarki?
W przypadku wiercenia zwykłą wiertarką ręczną możemy liczyć wyłącznie na wiertło z chwytem walcowym gładkim. Wiertło z takim chwytem o standardowej średnicy posiadają oznaczenie objęte normą polską oraz międzynarodową niemiecką DIN 338 a odpowiednik polskiej normy to NWKa. Jest to najczęściej spotykane wiertło, zarówno w profesjonalnych narzędziowniach obróbkowych CNC jak i przydomowych warsztatach, występują w rozmiarach od fi 0,1 do fi 20,0 mm. Częstym problem w stosowaniu tych wierteł jest ograniczenie chwytowe uchwytu wiertarskiego do fi 16 mm, jednak w takich przypadkach możemy liczyć na wiertło z chwytem podtaczanym na średnicę fi 13 mm.

Wiertło do metalu 16 podtoczone NWKa HSS DIN 338

Wiertło do metalu 18 podtoczone NWKa HSS DIN 338
Jakie wiertło będzie lepsze do metalu? Tytanowe, żółte, diamentowe czy kosmiczne?
Wybierając wiertło do wierceń profesjonalnych lub domowych powinniśmy się kierować przede wszystkim materiałem z jakiego wykonane jest narzędzie a w dalszej kolejności jego konstrukcją. Niestety rzadko producent podaje z jakiego materiału wykonane jest wiertło lub jest to niezgodne z rzeczywistością. Materiałem bardzo dobrym i wystarczającym do zastosowania profesjonalnego jest stal SW7M, która należy do grupy stali HSS.
Jednak aby zwiększyć zysk, producenci produkują wiertło z taniej stali, często nawet gorszej od stali narzędziowej ale dla chwytu marketingowego dodają nazwę lub powłokę TiN, która praktycznie nie ma wpływu przy wierceniu tego typu narzędziem.
1 komentarz
Poprawcie proszę błąd:
“Posiada ona zdecydowanie gorsze właściwości skrawające od stali HSS jak również twardość, bo ok. 52 HRC, a stal narzędziowa 62÷64 HRC.”
Na:
“Posiada ona zdecydowanie gorsze właściwości skrawające od stali HSS jak również twardość, bo ok. 52 HRC, a stal szybkotnąca 62÷64 HRC.”