Jeśli nie wiesz jak zmierzyć gwint i wykonać to prawidłowo, zapraszamy do lektury. Mierzenie gwintów jest niezbędnym elementem prawidłowego rozpoznania gwintu, jeśli nie jesteśmy pewni jaki posiadamy.
Samo mierzenie gwintu jest dość prostą czynnością i musimy zmierzyć 2 wielkości: średnicę wewnętrzną bądź zewnętrzną gwintu oraz skok gwintu. Następnie otrzymane wartości powinniśmy porównać z tabelą gwintów.
Omówimy mierzenie gwintu na przykładzie śruby posiadającej gwint o wielkości M12 metryczny zwykły.
-
Pomiar średnicy gwintu
Do tego pomiary najlepiej użyć suwmiarki (nie ma znaczenia czy noniuszowej czy elektronicznej) dokładność do ±0,05 mm jest w zupełności wystarczająca). Najczęściej mierzona średnia może odbiegać od wartości nominalnej nawet o 0,1-0,4 mm).
Zmierzona średnica to Fi 11,77 mm
-
Pomiar skoku gwintu
Skok gwintu możemy dokonać na 2 sposoby, wzorcem gwintu lub suwmiarką.
Wzorzec gwintu posiada listki wzorcowe na których znajduje się wzór skoku gwintu.
W pierwszej kolejności sprawdzamy listki z gwintami metrycznymi ponieważ są bardziej popularne w Europie. Dopasowujemy skok gwintu wzorca i mierzonego gwintu tak aby się pokrywały i odczytujemy wartość skoku z wzorca.
W naszym przypadku listek ze wzorcem 1,75 pasuje najbardziej do śruby.
Odczytany wynik to P-1,75 mm.
-
Odczyt mierzonego gwintu
Podsumowując informacje jak zmierzyć gwint – z tabeli odczytujemy, jaki mamy gwint według zmierzonej średnicy, a następnie dopasowujemy skok gwintu.
Z przykładu odczytujemy średnicę wałka 11,77 mm oraz skok P-1,75 mm. Z tabeli poniższej odczytujemy, że posiadamy gwint M12.
W poniższej tabeli zostały umieszczone najbardziej popularne wymiary gwintów, takie jak metryczne zwykłe M, metryczne drobnozwojne MF o kącie gwintu 60° (stosowane w śrubach, połączeniach maszyn itd.) oraz G rurowo-walcowy stosowany w połączeniach hydraulicznych o kącie gwintu 55°.
Tabela gwintów M, MF, G
| Gwint Metryczny M ISO DIN-13 | |||
| Rozmiar Gwintu | Skok Gwintu P [mm] | Średnica Otworu [mm] | Średnica Wałka [mm] |
| M 1 | 0,25 | 0,75 | 0,96 |
| M 1,1 | 0,25 | 0,85 | 1,05 |
| M 1,2 | 0,25 | 0,95 | 1,15 |
| M 1,4 | 0,3 | 1,1 | 1,35 |
| M 1,6 | 0,35 | 1,25 | 1,55 |
| M 1,8 | 0,35 | 1,45 | 1,75 |
| M 2 | 0,4 | 1,6 | 1,95 |
| M 2.2 | 0,45 | 1,75 | 2,15 |
| M 2,5 | 0,45 | 2,05 | 2,42 |
| M 3 | 0,5 | 2,5 | 2,92 |
| M 3,5 | 0,6 | 2,9 | 3,41 |
| M 4 | 0,7 | 3,3 | 3,9 |
| M 4,5 | 0,75 | 3,8 | 4,4 |
| M 5 | 0,8 | 4,2 | 4,9 |
| M 6 | 1 | 5 | 5,88 |
| M 7 | 1 | 6 | 6,88 |
| M 8 | 1,25 | 6,8 | 7,86 |
| M 9 | 1,25 | 7,8 | 8,86 |
| M 10 | 1,5 | 8,5 | 9,85 |
| M 11 | 1,5 | 9,5 | 10,85 |
| M 12 | 1,75 | 10,2 | 11,83 |
| M 14 | 2 | 12 | 13,82 |
| M 16 | 2 | 14 | 15,82 |
| M 18 | 2,5 | 15,5 | 17,79 |
| M20 | 2,5 | 17,5 | 19,79 |
| M22 | 2,5 | 19,5 | 21,79 |
| M24 | 3 | 21 | 23,76 |
| M27 | 3 | 24 | 26,76 |
| M30 | 3,5 | 26,5 | 29,73 |
| M33 | 3,5 | 29,5 | 32,73 |
| M36 | 4 | 32 | 35,7 |
| M39 | 4 | 35 | 38,7 |
| M42 | 4,5 | 37,5 | 41,68 |
| M45 | 4,5 | 40,5 | 44,68 |
| M48 | 5 | 43 | 47,66 |
| M52 | 5 | 47 | 51,66 |
| M56 | 5,5 | 50,5 | 55,65 |
| M60 | 5,5 | 54,5 | 59,65 |
| M64 | 6 | 58 | 63,62 |
| M68 | 6 | 62 | 67,62 |
Gwint Metryczny Drobnozwojny MF ISO DIN-13 |
|||
| M 3×0,35 | 0,35 | 2,65 | 3,43 |
| M 4×0,5 | 0,5 | 3,5 | 3,92 |
| M 4,5×0,5 | 0,5 | 4 | 4,43 |
| M 5×0,5 | 0,5 | 4,5 | 4,92 |
| M 5×0,75 | 0,75 | 4,25 | 4,91 |
| M 5,5×0,5 | 0,5 | 5 | 5,43 |
| M 6×0,5 | 0,5 | 5,5 | 5,95 |
| M 6×0,75 | 0,75 | 5,2 | 5,9 |
| M 7×0,75 | 0,75 | 6,2 | 6,9 |
| M 8×0,75 | 0,75 | 7,2 | 7,9 |
| M 8×1 | 1 | 7 | 7,88 |
| M 9×075 | 0,75 | 8,2 | 8,9 |
| M 9×1 | 1 | 8 | 8,88 |
| M 10×0,75 | 0,75 | 9,2 | 9,9 |
| M 10×1 | 1 | 9 | 9.88 |
| M 10×1,25 | 1,25 | 8,8 | 9,86 |
| M 11×0,75 | 0,75 | 10,2 | 10,91 |
| M 11×1 | 1 | 10 | 10,88 |
| M 12×1 | 1 | 11 | 11,88 |
| M 12×1,25 | 1,25 | 10,8 | 11,86 |
| M 12×1,5 | 1,5 | 10,5 | 11.85 |
| M 14×1 | 1 | 13 | 13,88 |
| M 14×1,25 | 1,25 | 12,8 | 13,85 |
| M 14×1,5 | 1,5 | 12,5 | 13,85 |
| M 15×1 | 1 | 14 | 14,85 |
| M 15×1,5 | 1,5 | 13,5 | 14,85 |
| M 16×1 | 1 | 15 | 15,88 |
| M 16×1,25 | 1,25 | 14,75 | 15,86 |
| M 16×1,5 | 1,5 | 14,5 | 15,85 |
| M 17×1 | 1 | 16 | 16,88 |
| M 17×1,5 | 1,5 | 15,5 | 16,85 |
| M 18×1 | 1 | 17 | 17,88 |
| M 18×1,5 | 1,5 | 16,5 | 17,85 |
| M 18×2 | 2 | 16 | 17,82 |
| M 20×1 | 1 | 19 | 19,8 |
| M 20×1,5 | 1,5 | 18,5 | 19,85 |
| M 20×2 | 2 | 18 | 19,82 |
| M 22×1 | 1 | 21 | 21,88 |
| M 22×1,5 | 1,5 | 20,5 | 21,85 |
| M 22×2 | 2 | 20 | 21,82 |
| M 24×1 | 1 | 23 | 21,88 |
| M 24×1,5 | 1,5 | 22,5 | 23,85 |
| M 24×2 | 2 | 22 | 23,82 |
| M 25×1 | 1 | 24 | 24,88 |
| M 25×1,5 | 1,5 | 23,5 | 24,85 |
| M 25×2 | 2 | 23 | 24,82 |
| M 26×1,5 | 1,5 | 24,5 | 25,85 |
Gwint Rurowo-Walcowy G DIN-ISO 228 |
|||
| G-1/8″ | 0,907 | 8,8 | 9,62 |
| G-1/4″ | 1,337 | 11,8 | 13,03 |
| G-3/8″ | 1,337 | 15,25 | 16,54 |
| G-1/2″ | 1,814 | 19 | 20,81 |
| G-5/8″ | 1,814 | 21 | 22,77 |
| G-3/4″ | 1,814 | 24,5 | 26,3 |
| G-7/8″ | 1,814 | 28,25 | 30,06 |
| G-1″ | 2,309 | 30,75 | 33,07 |
| G-1.1/8″ | 2,309 | 35,5 | 37,72 |
| G-1.1/4″ | 2,309 | 39,5 | 41,73 |
| G-1.3/8″ | 2,309 | 42 | 44,14 |
| G-1.1/2″ | 2,309 | 45 | 47,62 |
| G-1.3/4″ | 2,309 | 51 | 53,57 |
| G-2″ | 2,309 | 57 | 59,43 |
Jeśli w powyższej tabeli nie ma zmierzonego gwintu, to warto poszukać jeszcze w katalogu polskiego producenta Fanar z Ciechanowa dostępnych pod adresem:
– dla mierzonego otworu
– dla mierzonego wałka
12 komentarzy
Nie trzeba by geniuszem by zmierzyć skok gwintu listkami, porada powinna zawierać głównie metodę mierzenia suwmiarką.
Dokładnie.
Dziękuje za propozycję, w kolejnym artykule opisze jak zmierzyć gwint bez użycia wzorca gwintu
Pomiar skoku gwintu suwmiarką …Proponuję :
1) Jeśli wielkość gwintu w stosunku do “ostrości ” kłów pomiarowych do otworów w naszej suwmiarce jest porównywalna ( można
poświecić jakąś “starą” suwmiarkę i zeszlifować ) , to mierzę zagłębiając w rowkach ( im więcej zwojów , tym lepiej ) np. 10 zwojów i odczyt dzielimy przez 10. Tym sposobem minimalizujemy błąd “przyłożenia” dziesięciokrotnie + błąd odczytu (definiuje wyk. suwmiarki) . Myślę że w większości przypadków to pozwoli poprawnie zidentyfikować rodzaj gwintu.
2) Przy większych gwintach , podobnie jak w 1). można spróbować szczękami suwmiarki do pomiaru zewnętrznego (trochę to bardziej na “czuja”).
Zawsze z rozsądkiem bo i tak najczęściej próbujemy zidentyfikować stare i zdeformowane elementy 🙂
Rzeczywiście jest to bardzo dobra metoda minimalizująca błąd odczytu z suwmiarki.
Pracuje w kontroli jakości już „ chwilę”. Od jakiegoś czasu mam problem z „klientem” kwestionującym poprawność wykonywania pomiaru głębokości gwintu. Jak zatem poprawnie zmierzyć głębokość gwintu? Powiedzmy tol. +/- 0.25?
Poproszę o opis i uzasadnienie.
Z góry dziękuje i pozdrawiam.
Najlepiej jest to zrobić mikrometrem do gwintów, wtedy Pan zmierzy średnicę podziałową gwintu https://artykulytechniczne.pl/blog/geometria-gwintu/
Nie chodzi o średnice, tylko o głębokość gwintowania.
dla czego krok drugi – pomiar skoku gwintu nie został opisany jak to zrobić na suwmiarce?
Głębokość gwintu mierzy się do miejsca, w którym kończy się pełny zarys gwintu. Najlepiej zrobić to sprawdzianem gwintowym, który ma usuniętą nitkę na pierwszym zwoju do pełnego zarysu. Należy tą nitkę zakończyć płaszczyzną prostopadłą do zwoju. Najczęściej wymagana jest minimalna głębokość gwintu. Na gwintach mniej dokładnych wystarczy tak zakończyć pierwszą nitkę na zwykłej śrubie i wkręcać ją do oporu. Różnica między długością całkowitą śruby a długością wystawania śruby to długość gwintu.
Długość całkowita śruby mierzona do osi zarysu zakończonego zwoju.
Średnica podziałowa jest najważniejsza w gwintach, zakładając że kąt jest prawidłowy i promień dla danego skoku. Jeśli średnica podziałowa jest w zakresie tolerancji to głębokość musi być dobra. Wykonując gwint płytką do danego skoku zostawiamy z toczenia około 0,1 mm na stronę i płytką wykonujemy pełny zarys utrzymując wymiar średnicy podziałowej mierzoną metodą wałeczkową i mamy problem z głowy. Jeśli klient nadal będzie się spierać to będzie znaczyć że sam nie wie czego chce. Pozdrawiam.